Το Πεδίον του Άρεως
Το Πεδίον του Άρεως είναι για
μένα ένας πολύ γνώριμος χώρος. Θυμάμαι αρκετά απογεύματα που έχω έρθει για
ποδήλατο ή για παιγνίδι με τους φίλους μου. Φυσική κατάληξη της βόλτας για
αναψυκτικό ή φαγητό στο Πεδίο του Άρεως ήταν η πλατεία Πρωτομαγιάς, πάνω από τη
γέφυρα της οδού Μουστοξύδη. Βέβαια όλα αυτά συνέβαιναν μια δεκαετία πριν,
2005-2007 και με τη συνοδεία των γονιών μας ...
Αργότερα και μέσα στα επόμενα
τρία χρόνια περνώντας περιμετρικά του πάρκου, παρατηρούσα τα έργα ανάπλασης. Σε
πολλά σημεία είχαν στηθεί κανονικά εργοτάξια. Εξακολουθούσα να επισκέπτομαι τον
Πανελλήνιο, παρακολουθώντας αθλητικές διοργανώσεις.
Θυμάμαι ένα κυριακάτικο
περίπατο τον Σεπτέμβρη του 2011, όταν πια οι εργασίες ανάπλασης είχαν
ολοκληρωθεί και το Πεδίο του Άρεως είχε ανοίξει ξανά για το κοινό ... Ήταν μια
ευχάριστη εμπειρία, γιατί μπορούσε κανείς να διαπιστώσει πως σε πολλά σημεία
είχαν πραγματοποιηθεί εργασίες ανάπλασης. Οι παιδικές χαρές είχαν ανακαινιστεί.
Επίσης αρκετά φυτά και δένδρα είχαν εμπλουτίσει τον περιβάλλοντα χώρο. Ωστόσο
σε κάποια σημεία υπήρχαν πλάκες που δεν είχαν χρησιμοποιηθεί, χωμάτινοι όγκοι
που δεν είχαν στρωθεί και γενικά είχες την αίσθηση πως οι εργασίες
συνεχίζονται. Βέβαια σε μια τόσο μεγάλη υπαίθρια έκταση, ακόμη και αν
ολοκληρωθούν οι εργασίες ανάπλασης, είναι γεγονός πως χρειάζεται συνεχής
συντήρηση και παρεμβάσεις για να διατηρηθεί σε μια «επισκέψιμη» κατάσταση ... Η
εμπειρία μου από εκείνη την επίσκεψη ήταν θετική, καθώς ο χώρος γενικότερα
έδειχνε ανανεωμένος και μάλιστα φιλοξενούσε σε αρκετά σημεία πολλούς
επισκέπτες.
Η τελευταία μου επίσκεψη στο
εσωτερικό του πάρκου ήταν πριν λίγους μήνες στο πλαίσιο της εργασίας μας για το
Πεδίο του Άρεως. Ήταν αποκαρδιωτική. Τα σκουπίδια ήταν παντού, ενώ τα φυτά ήταν
εγκαταλελειμμένα. Ξεχαρβαλωμένα παγκάκια και ξηλωμένες πέτρες. Μετανάστες οι
κύριοι επισκέπτες. Σε πολλά σημεία μπόγοι ρούχων, μαρτυρούσαν πως το πάρκο
είναι κατοικία αστέγων. Λόγω της άναρχης και απεριποίητης βλάστησης, δεν έχει
κανείς ορατότητα σε πολλά σημεία, ενώ νιώθει πραγματικά αβοήθητος σε μια
περίπτωση ανάγκης. Δεν υπάρχει φύλαξη, τουλάχιστον ορατή, ούτε σήμανση για
ενημέρωση του επισκέπτη.
Το Πεδίο του Άρεως το παρατηρώ
συχνά από ψηλά, καθώς στην οδό Μαυρομματαίων επισκέπτομαι το σπίτι της φίλης
μου, της Έλλης. Δυστυχώς η εικόνα της εγκατάλειψης και της παρακμής είναι
διάχυτη και από ψηλά.
Αρκετά βράδια παρατηρούμε
ανθρώπους να σκαρφαλώνουν στο μαρμάρινο πεζούλι για να πηδήξουν τα κάγκελα και να βρεθούν μέσα στο πάρκο. Επίσης
βλέπουμε ανθρώπους να ανάβουν φωτιές και να κάθονται γύρω τους. Έχουμε γίνει
μάρτυρες καυγάδων μεταξύ συμμοριών και έχουμε δει πολλές φορές την αστυνομία να
συλλαμβάνει μετανάστες που εμπορεύονται μικροπράγματα.
Οι γονείς της Έλλης δεν της επιτρέπουν
να πάει για βόλτα μόνη της ή με παρέα στο Πεδίο του Άρεως, παρότι έχει γεννηθεί
και έχει μεγαλώσει εκεί απέναντι. Η Έλλη, για να τρέξει χρειάζεται να
χρησιμοποιήσει τις εγκαταστάσεις στίβου του Πανελληνίου και όχι απλά να
επισκεφθεί το πάρκο. Επίσης δεν μπορεί εξαιτίας του πάρκου να επιστρέψει το
βράδυ σπίτι και να περάσει την πόρτα της πολυκατοικίας μόνη της.
Όλη αυτή η κατάσταση αφήνει
αδιάφορους τους υπόλοιπους κατοίκους του λεκανοπεδίου. Αντίστοιχα για τους
κατοίκους της περιοχής, το Πεδίο του Άρεως αποτελεί μια όμορφη ανάμνηση του
παρελθόντος που δεν μπορεί στην παρούσα φάση να συνδεθεί με το παρόν και το
μέλλον.
Κατά τη γνώμη μου, κάτι τέτοιο
μπορεί να συμβεί μόνο μέσω της βελτίωσης των υποδομών που υπάρχουν σήμερα, της
καλής συντήρησης και μέσω της προσπάθειας αξιοποίησης και ανάδειξης του πάρκου
σε χώρο συνάθροισης, σε χώρο που λαμβάνουν χώρα καλλιτεχνικές εκδηλώσεις. Εάν
το πάρκο αποκτήσει μια πιο ελκυστική εικόνα και μετατραπεί σε χώρο γεγονότων
πολιτισμού, τέχνης, αθλητισμού αλλά και αν αρχίσει να δίνει τη δυνατότητα στα
άτομα όλων των ηλικιών να έρθουν σε επαφή με τη φύση, ενώ ταυτόχρονα κάνουν μια
βόλτα ή συζητούν με τους φίλους τους, τότε πραγματικά θα μπορούμε να μιλάμε για
μια όαση στο κέντρο της Αθήνας. [Φ. Ρ.]
Ο πνεύμονας της Αθήνας αργοπεθαίνει: γιατί;
Αν και κατοικώ από πολύ μικρή
ηλικία στο Πολύγωνο, περιοχή άμεσα συνδεδεμένη με το Πεδίον του Άρεως, σπανίως
επισκέπτομαι το πάρκο σήμερα.
Μεχρι το 2009, επισκεπτόμασταν οικογενειακά το Πεδίον του Άρεως, είτε για να
περπατήσουμε, να κάνουμε ποδήλατο και να χαλαρώσουμε μέσα στο πράσινο του πάρκου.
Τότε θυμάμαι ότι το Πεδίον του Άρεως ήταν ακόμα επισκέψιμο από πολλές
οικογένειες με τα παιδιά τους. Ήταν ο ιδανικός χώρος αναψυχής για όλους.
Συνδύαζε την ύπαρξη πλούσιας χλωρίδας με την ύπαρξη καλοφτιαγμένων
εγκαταστάσεων. Χαρακτηριστικά θυμάμαι ότι κάθε Κυριακή το πάρκο έσφυζε από ζωή!
Πολλές οικογένειες με τα μωρά στα καροτσάκια στην παιδική χαρά, μπαμπάδες να
παίζουν μπάλα με τους γιους τους, γυναίκες και άνδρες να κάνουν τζόκινγκ ή
ποδήλατο …
Οι επισκέψεις μου στο πάρκο
γίνονταν ολοένα και πιο λίγες τα επόμενα χρόνια. Αυτό συνέβη, ενώ συμμετείχα
στα αθλητικά καλοκαιρινά τμήματα του Πανελληνίου. Τότε, αναγκάστηκα να
σταματήσω, έπειτα από το σκάνδαλο που προέκυψε με τον χώρο του Πεδίου του Άρεως
που χρησιμοποιεί παράνομα ο Πανελλήνιος. Παράλληλα με αυτό, η κατάσταση στο
πάρκο χειροτέρευε. Το πάρκο εγκαταλείφθηκε πλήρως.
Δαπανήθηκε ένα αρκετά μεγάλο
ποσό για την ανάπλασή του, αλλά άμεσα, εφόσον δεν οργανώθηκε συντήρηση και
φύλαξη του χώρου, τα πάντα επανήλθαν στην προηγούμενη κατάσταση. Σήμερα το πάρκο
μοιάζει ημιτελές και παρατημένο.
Πλέον, στο πάρκο εργάζονται
μόνο τέσσερις υπάλληλοι από τους ενενηνταέξι που προβλεπόταν να το συντηρούν,
ενώ τα βράδια κλείνει, χωρίς να υπάρχει φύλαξη. Έτσι, o καθένας
μπορεί να εισβάλει και να κάνει ό,τι θέλει στο εγκαταλελειμένο πάρκο. Οι γονείς
μου δεν με αφήνουν να το επισκέπτομαι. Και δεν ήμουν η μόνη που σταμάτησε να το
επισκέπτεται …
Πριν ένα μήνα, βρέθηκα στο
πάρκο μαζί με τους συμμαθητές μου από το πρότζεκτ και τους καθηγητές μας. Αυτή
ήταν και η πρώτη μου επίσκεψη μετά από οκτώ χρόνια. Το πάρκο φανερά αλλαγμένο,
μεταμορφωμένο, αγνώριστο. Γεμάτο από μετανάστες και αστέγους που έχουν
δημιουργήσει πρόχειρα καταλύμματα και διαμένουν εκεί. Τα μνημεία του πάρκου
είναι γεμάτα με γκράφιτι και ευτελίζονται όλο και περισσότερο, παρά την
ιστορική τους αξία. Οι υποδομές και οι εγκαταστάσεις είναι κατεστραμμένες:
σπασμένες πλάκες, σπασμένα φανάρια και πέτρες παντού. Κάθε γωνιά του πάρκου
είναι γεμάτη σκουπίδια. Γενικότερα, ό,τι συναντά κανείς σήμερα στο πάρκο, τον φοβίζει.
Ωστόσο, ομολογώ ότι η επίσκεψη
αυτή είχε και τα θετικά της. Για πρώτη φορά είδα το Πεδίο του Άρεως με μιαν
άλλη ματιά, εφόσον το προηγούμενο διάστημα στο σχολείο είχαμε ασχοληθεί με την
ιστορία του πάρκου, τα μνημεία και τα κτίσματα που υπάρχουν σε πολλές γωνιές
του. Ο χώρος αυτός, τον οποίο επισκεπτόμουν παλαιότερα χωρίς να γνωρίζω την
ιστορία του, είναι ένας χώρος ιστορικών συγκρούσεων και ανατροπών. Η ιστορία
του πάρκου είναι αλληλένδετη με εκείνη του ελληνικού κράτους. Οι αντιφάσεις και
οι συγκρούσεις της σύγχρονης ιστορίας είναι αποτυπωμένες σε διάφορα σημεία του.
Σε μικρή απόσταση από το σημείο όπου έγινε το «Ανάθεμα» εναντίον του Βενιζέλου
το 1916, ο ίδιος ο Βενιζέλος ένα χρόνο αργότερα έδωσε όρκο υποταγής στο νέο
βασιλιά, τον Αλέξανδρο, που αντικατέστησε τον εξόριστο πατέρα του, τον
Κωνσταντίνο. Στο χώρο που σχεδιαζόταν να στηθεί Πανελλήνιο Ηρώο για να τιμηθούν
οι αγώνες για την ίδρυση του ελληνικού κράτους, στήθηκαν το 1937, ύστερα από τη
μικρασιατική καταστροφή και την κατάρρευση της Μεγάλης Ιδέας, δεκαέξι προτομές
αγωνιστών του 1821. Συνειδητοποίησα πόσο λίγο γνωρίζουμε τις περιοχές της πόλης
μας και την ιστορία τους!
Στη διάρκεια αυτής της
επίσκεψης άρχισα να ελπίζω …
Δεν μπορεί να εγκαταλείψουμε
αυτό το πάρκο. Έχει απαράμιλλη φυσική ομορφιά και με τους κατάλληλους
χειρισμούς θα μπορούσε στο μέλλον να εξελιχθεί σε ένα εκσυγχρονισμένο πάρκο για
πολλούς επισκέπτες, χωρίς να κυριαρχεί ο φόβος. Ελπίζω να βρεθεί λύση. Ελπίζω
ότι οι αρμόδιες υπηρεσίες θα ενεργήσουν ώστε να
εισακουστούν οι διαμαρτυρίες των πολιτών για τη χρήση ενός δημόσιου
χώρου. Συνειδητοποίησα ότι χρειάζεται όλοι να κινητοποιηθούμε για να μην χαθεί
αυτό το δημόσιο πάρκο. Αρκεί να ενημερωθούμε και να δράσουμε! [Ε. Σ.]
Οι εμπειρίες μου από το Πεδίον του Άρεως
Όταν ήμουν παιδί, ένα μεγάλο
μέρος των καλοκαιρινών μου απογευμάτων το περνούσα κάνοντας ποδήλατο στο Πεδίο
του Άρεως. Προστατευμένη από τους γονείς μου που με συνόδευαν, έχοντας
εστιασμένη την προσοχή μου στον έλεγχο του ποδηλάτου και θαυμάζοντας παράλληλα
τα ψηλά δέντρα και τον μεγάλο χώρο, καθώς στο Παγκράτι όπου έμενα δεν υπήρχε
κάτι ανάλογο, δεν έβλεπα πραγματικά το πάρκο.
Λίγο μεγαλύτερη, στις αρχές του
γυμνασίου, όταν απέκτησα πάμπολλους φίλους από την Κυψέλη και τα Εξάρχεια
(όντας μαθήτρια στο Μαράσλειο), βρέθηκα κάποιες φορές στο πάρκο, όμως πάντα
ανάμεσα σε μεγάλη παρέα και πάντα με άτομα που γνώριζαν την περιοχή πάρα πολύ
καλά. Έτσι, για μια ακόμα φορά, αποσπασμένη από άλλους παράγοντες δεν εστίαζα
την προσοχή μου στο πάρκο.
Όταν φέτος ξεκινήσαμε στο
πλαίσιο μιας ερευνητικής εργασίας να μελετάμε τις συνθήκες που οδήγησαν στη
δημιουργία του Πεδίου του Άρεως και τη σημασία του για το αστικό σύστημα
διαχρονικά, ήμουν δύσπιστη αναφορικά με το πόσο σοβαρές είναι οι επιδράσεις που
επέφερε η εγκατάλειψη του πάρκου. Θεωρούσα ίσως και παράλογη τη φοβία πολλών
κατοίκων της πόλης ακόμα και να το
διασχίσουν.
Με αφορμή την εργασία μας,
κανονίσαμε στις 22 Μαρτίου να επισκεφθούμε το χώρο για να συλλέξουμε υλικό.
Έφτασα στο Πεδίο του Άρεως μισή ώρα μετά την καθορισμένη ώρα συνάντησης, επειδή
εκείνη την Κυριακή διεξαγόταν μαραθώνιος και είχε διακοπεί η συγκοινωνία. Η
υπόλοιπη ομάδα είχε προχωρήσει προς το εσωτερικό του πάρκου. Πήρα τηλέφωνο τους
συμμαθητές μου για να προσανατολιστώ και άρχισα να προχωρώ προς την κατεύθυνσή
τους. Καθώς περπατούσα, διάφοροι «κύριοι» με φώναζαν να πάω προς το μέρος τους,
άλλοι μου μιλούσαν προσβλητικά και με έβριζαν, ενώ ένας προσφέρθηκε να μου
δώσει «κάτι», το οποίο είμαι αρκετά χαρούμενη που δεν πήρα. Φοβισμένη επιτάχυνα
το περπάτημά μου μέχρι που συνάντησα τους υπόλοιπους.
Μετά από αυτή τη σύντομη
μοναχική περιήγηση στο Πεδίο του Άρεως, η άποψή μου περί της «υπερβολής» των
κατοίκων μεταβλήθηκε σημαντικά, γιατί ένιωσα η ίδια φόβο. Συνειδητοποίησα πως είναι
τουλάχιστον απογοητευτικό να φοβάσαι να κάνεις μια πρωινή Κυριακάτικη βόλτα στο
Πεδίο του Άρεως, σε έναν από τους δύο πνεύμονες πρασίνου του κέντρου της πόλης
μας. [Α. Σ.]
Πρωινός περίπατος στο Πεδίο του Άρεως
Η περήφανη θεά Αθηνά και ο
Κωνσταντίνος, ο έφιππος βασιλιάς, σε καλωσορίζουν
στις εισόδους του πάρκου. Μπορείς να διακρίνεις με την πρώτη ματιά ότι υπάρχουν
πεζόδρομοι, παιδικές χαρές, συντριβάνια, μικρές πλατείες, χώροι αναψυχής.
Όμως προχωρώντας αντιλαμβάνεσαι
ότι κυριαρχεί η εικόνα της πλήρους εγκατάλειψης, της αδιαφορίας και της
ανικανότητας των αρμοδίων να δώσουν μία λύση στο πρόβλημα που έχει
δημιουργηθεί.
Το Πεδίο του Άρεως, επιβλητικό
από άποψη μεγέθους και θέσης, μιας και βρίσκεται στην καρδιά της Αθήνας, αντί
να είναι πνεύμονας πρασίνου, χώρος πολιτισμού και ψυχαγωγίας των πολιτών,
κέντρο άθλησης για όλες τις ηλικίες, έχει δυστυχώς μετατραπεί σε σκουπιδότοπο,
εστία μόλυνσης για τη δημόσια υγεία και κέντρο διακίνησης και χρήσης ναρκωτικών
ουσιών.
Μοιάζει σαν να είναι ξεχασμένο
από όλους. Σε λίγα χρόνια δεν θα υπάρχει τίποτα να θυμίζει το ένδοξο παρελθόν
του, όταν αποτελούσε σημείο αναφοράς για τις κυριακάτικες βόλτες και τα
καλοκαιρινά βράδια των Αθηναίων και μη.
Πιστεύω ότι το Πεδίο του Άρεως
έχει την υποδομή ώστε να μεταμορφωθεί σ’ ένα πάρκο ευρωπαϊκών προδιαγραφών, τη
χρήση του οποίου θα απολαμβάνουν και οι Έλληνες και οι τουρίστες. Και επειδή
όπως λέει και ο σοφός λαός «ποτέ δεν είναι αργά», ίσως τώρα να είναι η
κατάλληλη στιγμή να κινητοποιηθούν όλοι οι αρμόδιοι φορείς και οι κάτοικοι,
ώστε να γίνουν οι απαραίτητες κινήσεις και να ξαναγίνει ο χώρος αυτός ένας
μικρός παράδεισος. [Κ. Σ.]
Η πρώτη μου επίσκεψη στο Πεδίον του Άρεως
Δεν είχα επισκεφτεί ποτέ το
Πεδίον του Άρεως. Το επισκέφτηκα πρώτη φορά πριν λίγο καιρό, το Μάρτιο του
2015, με το σχολείο μου στο πλαίσιο της ερευνητικής εργασίας στην οποία
συμμετέχω. Είχα ακούσει πολλές φορές για την άσχημη κατάσταση που επικρατούσε
εκεί, αλλά πίστευα πως όσα λέγονταν ήταν υπερβολικά. Την γνώμη μου άλλαξε η
επίσκεψή μου στο χώρο αυτό. Μόλις μπήκαμε στο πάρκο και προχωρήσαμε διαπίστωσα
ότι πολλοί ναρκομανείς και άστεγοι κάθονταν στα παγκάκια. Κυρίως ήταν ξένοι,
αλλά υπήρχαν και Έλληνες. Το πάρκο ήταν
κυριολεκτικά τόπος διαμονής αστέγων με
πρόχειρες σκηνές που χρησίμευαν για σπίτια. Επιπλέον, το πάρκο έδειχνε
την εικόνα ενός μεγάλου σκουπιδότοπου. Όπου και αν κοιτούσα, υπήρχαν σκουπίδια
και ανθρώπινες ακαθαρσίες. Μάλιστα προχωρώντας προς το εσωτερικό του πάρκου, η
εγκατάλειψη διακρινόταν εντονότερα. Διακριτή επίσης ήταν και η ασέβεια απέναντι
στα μνημεία του πάρκου: όλα σχεδόν είναι ζωγραφισμένα με γκράφιτι. Φαίνεται πως
το σχέδιο που έγινε και τα χρήματα που δαπανήθηκαν για την ανάπλαση του χώρου
δεν είχαν κανένα αποτέλεσμα, αφού πλέον η κατάσταση είναι απελπιστική. Τα
δρομάκια και τα πεζοδρόμια είναι γεμάτα τρύπες που δημιουργούν κινδύνους για τους σπάνιους και τολμηρούς διαβάτες. Δέντρα και φυτά εντελώς
παρατημένα επιβιώνουν μόνο χάρη στο
καιρό της Αθήνας , αφού, όπως φαίνεται, ο τελευταίος άνθρωπος που τα φρόντισε ήταν αυτός που τα φύτεψε. Σύριγγες από χρήστες ναρκωτικών
είναι διάσπαρτες στο πάρκο.
Ένα πάρκο χωρίς φύλακες, με
λιγοστούς επισκέπτες, στο οποίο περιφέρονται απελπισμένοι μετανάστες. Το πάρκο
ακολουθεί την πορεία της πατρίδας μας;
[Ν. Π.]
Μια Κυριακή πρωί στο Πεδίο του Άρεως (22/03/2015)
Η πρώτη φορά που επισκέφθηκα το
Πεδίο του Άρεως ήταν όταν ήμουν επτά χρονών. Ωστόσο, κανένα στιγμιότυπο ή
εμπειρία δεν μου έχει μείνει. Με αφορμή την ερευνητική εργασία που κάνουμε στο
σχολείο, αποφάσισα να συμμετάσχω σε μία περιήγηση στο πάρκο, στην οποία το ρόλο
του ξεναγού είχε αναλάβει ένας κάτοικος της περιοχής, μέλος Επιτροπής για τη
διάσωση του Πεδίου του Άρεως.
Όντας και εγώ κάτοικος των
Πατησίων και γνωρίζοντας την υποβάθμιση που λαμβάνει χώρα στην ευρύτερη
περιοχή, δεν περίμενα να δω κάτι διαφορετικό.
Κυριακή πρωί η ημέρα της
περιήγησης. Μετά από μικρή καθυστέρηση για να πάρω κάρτα για το τηλέφωνο,
κατευθύνομαι προς την είσοδο του πάρκου. Μπροστά μου δεσπόζει το μνημείο του
βασιλιά Κωνσταντίνου με κάποιες σύγχρονες πινελιές, graffiti, συνθήματα
και αφίσες. Μπαίνοντας στο πάρκο νιώθω πως δεν περνάω πια απαρατήρητος. Κόκκινα
μάτια από κούραση και ουσίες με κοιτάνε, καθώς διαβαίνω τον πεζόδρομο.
Σκουπίδια γύρω από πεσμένους κάδους, ελεύθερα σκυλιά και μια άσχημη μυρωδιά από
ακαθαρισίες (όχι απαραίτητα ζώων) με κατακλύζουν. Φτάνοντας τους υπόλοιπους
συμμαθητές και νιώθοντας λίγο περισσότερο ασφαλής, ακούω τη φωνή του ξεναγού. Είναι
ένας μεσήλικας που περιέγραφε τον περιβάλλοντα χώρο συγκρίνοντας το παρελθόν με
το παρόν. Σε κάθε στάση μία πινακίδα έδειχνε πώς θα έπρεπε να είναι το
αντίστοιχο μέρος σύμφωνα με την ανάπλαση. Όμως η πραγματική εικόνα ήταν αποκαρδιωτική.
Συνεχίζοντας, και μετά από κάθε στάση, όλο και κάποιος αναστεναγμός θα
ακουγόταν από μία κυρία, κάτοικο της περιοχής, που ακολουθούσε την περιήγησή
μας. Βαδίζοντας προς την παιδική χαρά που παράνομα λειτουργεί, οι εικόνες
εγκατάλειψης και έλλειψης σεβασμού του δημόσιου χώρου γίνονται πιο έντονες.
Κτίρια στιγματισμένα με βρισιές και συνθήματα, ξεχαρβαλωμένες λάμπες και άδεια
φυσίγγια στο χώμα δίνουν στην περιήγηση μια άγρια εικόνα. Την εικόνα αυτή διέσπασε το φτερούγισμα ενός
παπαγάλου, που στάθηκε στο κλαρί ενός δέντρου.
Έχοντας μάθει από έναν τοπογράφο
που μας συνόδευε στην περιήγησή μας όλα τα είδη «μπεκ» που βρίσκονταν πάνω στα
πεταμένα λάστιχα άρδευσης του πάρκου, συμπλήρωνα τις εικόνες της εγκατάλειψης,
καθώς οδεύαμε προς το τέλος της ξενάγησης.
Φτάσαμε στο σημείο εκκίνησης,
όπου θα αποχαιρετούσαμε τον ξεναγό μας. Σκεπτόμουν τι οδήγησε ώστε να βρεθεί
ένας εξαιρετικά σημαντικός τόπος σε τέτοια κατάσταση. Καμία απάντηση δεν βρήκα.
Το μόνο που μου έμεινε ήταν η γεμάτη ελπίδα φράση του ξεναγού στο τέλος της
περιήγησης: «Θα δούμε ... » [Β.Α.]
Οι εντυπώσεις
μου για το Πεδίο του Άρεως
Από μικρός θυμάμαι που πήγαινα στο Πεδίον του Άρεως. Ήταν το μέρος στο οποίο έμαθα να κάνω ποδήλατο και ύστερα
το επισκεπτόμουν τακτικά, συνήθως τις Κυριακές. Αργότερα από την ηλικία περίπου των πέντε ετών, πήγαινα
πιο συχνά με τους γονείς μου ή με άλλα παιδιά. Θυμάμαι πως μου είχε κάνει ιδιαίτερη εντύπωση το μνημείο των πεσόντων
Ιερολοχιτών, το μνημείο του Αλέξανδρου Υψηλάντη και η λεωφόρος των ηρώων με τις
16 προτομές των αγωνιστών του ’21.
Με τη πάροδο του χρόνου το Πεδίο
του Άρεως το επισκεπτόμουν όλο και λιγότερο. Ο μόνος λόγος για να περάσω μέσα
από το Πεδίο ήταν για να παρακάμψω τη διαδρομή από την λεωφόρο Αλεξάνδρας (από Εξάρχεια γύρω από το Πεδίο του Άρεως)
για να πάω στον Πανελλήνιο Γ.Σ. Τότε έβλεπα ότι μέσα στον χώρο του Πεδίου
επικρατούσε αναρχία - ακαταστασία. Τα πεζοδρόμια και τα παγκάκια ήταν κατεστραμμένα,
οι προτομές βαμμένες με συνθήματα ή μπογιές, ενώ υπήρχαν πολλοί τοξικομανείς
που «έκλειναν ραντεβού» με τους εμπόρους ναρκωτικών.
Από το 2012 και μέχρι σήμερα
δεν έχω ξαναβρεθεί στον εσωτερικό χώρο του Πεδίου του Άρεως και από όσο ακούω η
κατάσταση γίνεται όλο και χειρότερη, καθώς δεν υπάρχει φύλαξη της έκτασης του
εσωτερικού του. Παρόλα αυτά, όσον αφορά το εξωτερικό χώρο του Πεδίου, κάποιες
περιοχές κοντά στον Πανελλήνιο - Γκριν Παρκ, όπου βρίσκονται οι εγκαταστάσεις
του Συλλόγου και το ΚΤΕΛ, ή περιοχές κοντά στη σχολή Ευελπίδων είναι αρκετά
ασφαλείς.
Οι γενικότερες εντυπώσεις μου
από το Πεδίον του Άρεως είναι ότι η δημόσια αυτή έκταση είναι ακατάλληλη για
ασυνόδευτους ανηλίκους, καθώς έχει μετατραπεί σε στέκι ανθρώπων που διακινούν
και κάνουν χρήση ουσιών ή άλλων που συνευρίσκονται ερωτικά προσβάλλοντας τη
δημόσια αιδώ. Βαθύτατα πιστεύω πως είναι κρίμα να μένει ανεκμετάλλευτη και
εγκαταλελειμμένη αυτή η «πράσινη» έκταση. [Γ. Κ.]
Πεδίον του
Άρεως
Μπορεί να υπερισχύει η άποψη
ότι τριτοκοσμικές εικόνες συνθέτουν την άθλια κατάσταση στο Πεδίο του Άρεως.
Αλλά για μένα δεν είναι έτσι. Είναι ένας
ατέλειωτος χώρος πρασίνου, τον οποίο κανείς μια ηλιόλουστη μέρα μπορεί να τον
επισκεφθεί και να περάσει δημιουργικά τον χρόνο του κάνοντας περίπατο, βγάζοντας
τον σκύλο του βόλτα, τρέχοντας ή κάνοντας
ποδήλατο. Πράγματι η πρώτη εντύπωση κάθε επισκέπτη του πάρκου δεν είναι τόσο
ενθαρρυντική, καθώς αμέσως αντιλαμβάνεται το κύριο πρόβλημα του χώρου, την απουσία
φύλαξης, η οποία έχει ως αποτέλεσμα να εκφράζει το πάρκο ένα μεγάλο κομμάτι της
παθογένειας της σύγχρονης ελληνικής κοινωνίας. Προφανώς δεν μπορούν να παραβλεφθούν
και οι συνέπειες της οικονομικής κρίσης σε ολόκληρες ομάδες συμπολιτών μας, οι
οποίες διακρίνονται ιδιαίτερα στους δημόσιους χώρους. Ίσως είναι ουτοπικό να
ζητάμε ένα Hyde Park για την Κυψέλη, αλλά, από την άλλη, δεν χρειάζεται και να
συμβιβαζόμαστε με το μίζερο παρόν. Έτσι αποτελεί χρέος όλων των πολιτών να νοιάζονται και να ενεργούν για το συμφέρον
του πάρκου, γιατί ουσιαστικά στην
υπόθεση πράσινο στην πόλη – που σημαίνει όχι μόνον τα φυτά αλλά και τις
φυτοβιοκοινότητες, το αβιοτικό τους περιβάλλον και το τοπίο που διαμορφώνουν
όλες αυτές οι χρήσεις για τον άνθρωπο κι όχι μόνον αυτόν - εμπλέκονται έννοιες
όπως σπουδές, πράξη, ταλέντο, εφαρμογές, εμπειρίες, κατάλληλη παιδεία και
κατάρτιση, προσωπικότητα. [Κ. Μ.]
